Jules De Bruycker

Tentoonstelling
22.03 – 29.06.25

Rondleiding voor secundair onderwijs Rondleiding voor hoger onderwijs en volwassenen

Het Museum voor Schone Kunsten Gent (MSK) wijdt de voorjaarstentoonstelling van 2025 aan het werk van Jules De Bruycker (Gent 1870-1945). Een omvangrijk overzicht van 150 tekeningen, aquarellen en gouaches brengt de wervelende, expressieve en bij momenten fantasmagorische beeldenwereld van deze Gentse kunstenaar-observator tot leven.

Vandaag kennen de meeste liefhebbers Jules De Bruycker vooral als etser. In zijn ruim veertigjarige carrière liet hij immers een oeuvre na van 309 afzonderlijke prenten, en ontplooide De Bruycker zich tot één van de meest baanbrekende grafici in België tijdens de eerste helft van de 20^e eeuw. Maar De Bruycker was niet alleen een buitengewone graficus. Tot op heden bleef een kernaspect van zijn oeuvre, namelijk het getekende werk, onderbelicht. Precies daarop legt de tentoonstelling de focus.

Tekenen was De Bruyckers eerste liefde, nog voor hij zich als dertiger toelegt op het etsen. In zijn tekeningen zien we een veelzijdige kunstenaar die steeds potlood en papier bij de hand heeft, om snel-snel een indruk te schetsen van wat hij in het leven van elke dag om zich heen observeert. Naast deze getekende kattenbelletjes werkt De Bruycker evengoed thema’s uit in autonome, grotere, soms zelfs monumentale tekeningen. In zijn oeuvre staan prenten en tekeningen ook niet los van elkaar. Vaak hergebruikt hij motieven uit tekeningen in etsen, of verwerkt hij elementen uit etsen naderhand opnieuw in tekeningen. En als zijn tekeningen al minder bekendheid genieten, dan geldt dat zeker voor de aquarellen, gouaches en de enkele olieverfwerken van zijn hand. Deze tonen dat De Bruycker niet alleen in zwartwit fascineert, maar evenzeer sprankelt in kleur.

Op thematisch vlak kent het grote publiek De Bruycker vooral als de meester van de milde spot, waarmee hij zijn directe omgeving benadert. De Bruycker is een meesterlijke observator van de manier waarop de mens zich in groep, maar ook als individu gedraagt: op straat, op de wekelijkse markten, in het theater, in de kerk. In vaak enkele gevatte lijnen herleidt De Bruycker hen tot de pure essentie. Daarmee werpt hij een scherpe, soms karikaturale en zelfs ongenadige blik op de kleine kantjes van zijn medemens en ook van zichzelf.

In zijn werk zien we het krioelende volksleven in overvol getekende bladen of integendeel eenzame figuren tegen een abstracte achtergrond. De Bruycker sleurt ons mee in de uitgelatenheid van volksfeesten en optochten, maar confronteert ons tevens met de medemens die leeft in de zelfkant van de maatschappij, met de eigen vergankelijkheid en de laagste instincten van de mens. Van dit laatste getuigen de fantasmagorische tekeningen en prenten die hij tijdens de Eerste Wereldoorlog maakt, en waarin hij met ontluisterende spookbeelden de waanzin en het menselijk leed van de oorlog aanklaagt.

In 150 uitzonderlijke werken brengt het museum de buitengewone kunstenaar die Jules De Bruycker was, opnieuw onder de aandacht. 150 werken waarin zijn exceptionele technische meesterschap wordt geëtaleerd, maar waarin evenzeer een ongebreideld observatievermogen met een verbeeldingsrijke originaliteit gepaard gaan, kenmerken die van Jules De Bruycker een volstrekt uniek en oorspronkelijk kunstenaar maken.

Voor deze tentoonstelling put het MSK in belangrijke mate uit de eigen collectie tekeningen van De Bruycker, aangevuld met bruiklenen uit diverse museale en particuliere verzamelingen.