Het oudste museum van België
Het MSK ontstond in 1798, nog voordat België bestond. In 1802 opende het de deuren voor het publiek. Het is daarmee het oudste publiek toegankelijke museum van België én een van de oudste van Europa. Ruim een eeuw later, in 1904, verhuisde de collectie naar het huidige museumgebouw, speciaal voor de gelegenheid ontworpen op de rand van het Citadelpark.
Vandaag bewaart het museum bijna 20.000 collectiestukken uit de Europese schilder- en beeldhouwkunst, van de middeleeuwen tot vandaag. Het MSK zet zich extra in de kijker als kenniscentrum voor de (Belgische) kunst uit de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw. Daaronder bevindt zich ook een erg uitgebreide collectie kunst op papier: tekeningen, grafische kunst, voorstudies... Het museum beschikt ook over een eigen, publiek toegankelijke onderzoeksbibliotheek, een collectie kostbaar drukwerk en een eigen archief.
40 zalen kunst
De vaste collectiepresentatie is verspreid over 40 zalen. Het oudste stuk in de collectie gaat terug tot de 14de eeuw en het museum toont enkele absolute topstukken van de oudere kunst, waaronder De Kruisdraging door Jheronimus Bosch, Jupiter en Antiope door Anthony Van Dyck, Madonna met de Anjer uit de omgeving van Rogier Van der Weyden, het Portret van een jonge vrouw door Frans Pourbus, of De vijf zintuigen door Theodoor Rombouts.
Ongeveer de helft van de museumzalen is gewijd aan kunst van de 19de tot het midden van de 20ste eeuw. James Ensor, Auguste Rodin, Emile Claus, Théodore Géricault, Théo Van Rysselberghe, George Minne, Léon Spilliaert, Gustave De Smet, Oscar Kokoschka, René Magritte of Paul Delvaux... het zijn slechts enkele van de belangrijke namen die je in de museumzalen tegenkomt. Oude Meesters hangen naast impressionisten, surrealisten en modernisten, en in tijdelijke tentoonstellingen worden eigen collectiestukken samengebracht met internationale bruiklenen.
Een 'transhistorische presentatie'
Zo'n 600 kunstwerken zijn te bewonderen op zaal. De meeste topwerken zijn permanent te zien, maar er is ook de nodige beweging. Zo mag kunst op papier slechts enkele maanden aan licht blootgesteld worden en zijn er altijd wel enkele kunstwerken op reis naar het buitenland. Door deze 'levende permanente presentatie' ontdek je bij elk bezoek weer iets anders.
Sinds de herinrichting van 2021 gaan de kunstwerken in de zalen op intensere manieren in dialoog met elkaar en met de bezoeker. Het chronologische parcours wordt geregeld onderbroken door themazalen die uitnodigen tot reflecties over de eeuwen heen. Over armoede en rijkdom, het beeld van de vrouw in de kunst, of over hoe mensen zichzelf en hun geliefden vereeuwigen in een portret. Het museum toont hoe elk kunstwerk vele verhalen in zich draagt: deze van de kunstenaar die het maakte, van de wereld waarin het ontstond, maar net zo goed deze die de kijker er zelf in leest.
Een divers publieksprogramma
Het MSK werkt al jaren aan een gediversifieerd programma dat iedereen op eigen maat wil laten genieten van kunst. Er gaan wekelijks rondleidingen en workshops door, er is een permanent aanbod voor families en personen met visuele beperking, een gratis meertalige audiogids, gespreksmomenten voor personen met dementie of babbeltafels voor anderstalige nieuwkomers.
Het museum wil ook een actieve sociale rol opnemen, en de kunst gebruiken als middel om mensen met elkaar te verbinden en bezoekers aan te zetten tot nadenken over verleden, heden en toekomst. Sommig publieksaanbod is permanent beschikbaar in de museumzalen, andere activiteiten kunnen op vraag georganiseerd worden. Check het Programma voor het volledige aanbod.
Het Gentse Museumkwartier
Met het Citadelpark voor de deur, en met onze museumburen S.M.A.K., Sint-Pietersabdij, STAM en GUM bevindt het MSK zich in het hart van het groene Gentse Museumkwartier. Geregeld gaan er activiteiten door in het park en uitwisselingen tussen de museumpartners. De wisselende presentaties, het uitgebreide publieksprogramma, de museumshop en de museumbrasserie maken het MSK tot een levendige plaats waar we iedereen willen laten genieten van kunst.
1792
De eerste wedstrijd wordt gewonnen door Ernest Joseph Bailly met het werk De minachting van de haat. Het schilderij hangt vandaag nog steeds in het museum.
1811
Opening van het Musée de l’Académie in een bovenzaal van het Augustijnenklooster. Het museum is intussen een stedelijke instelling geworden. Studenten in de kunsten komen er werk van voorgangers bestuderen en kopiëren. De oude bezoekersreglementen schrijven voor welke regels kopiisten moeten respecteren.
1835
Het museum koopt voor het eerst een kunstwerk aan van een nog levende kunstenaar: Openbare verkoop na gerechtelijke inbeslagname (1835) van Joseph Geirnaert. Vanaf de tweede helft van de jaren 1830 koopt de stad Gent eigentijdse kunst aan, hoofdzakelijk op de Driejaarlijkse Salons van Brussel, Antwerpen en Gent. De werken zijn behoudsgezind en laatromantisch.
1860
Het museum koopt voor het eerst een kunstwerk van een oude meester: 'Allegorie van de vijf zintuigen'(1632) van Theodoor Rombouts. In het werk worden de vijf zintuigen voorgesteld door volkse figuren die alledaagse bezigheden uitoefenen. Ook vandaag is het nog steeds een publiekslieveling.
1860-1900
In de jaren 1860-1880 is er een belangrijke impuls om Franse kunst te verzamelen. Vanaf de jaren 1890 wordt ook werk van gematigd modernistische kunstenaars aangekocht, onder wie Emile Claus en Anders Zorn. Vrouwen, arbeiders, Gentenaren, internationale toeristen... vinden de weg naar het museum. Er komen zitbankjes, ruimere openingsuren en activiteiten.
1892
1897
De Maatschappij der Vrienden van het Museum van Gent wordt opgericht door Gentse notabelen Fernand Scribe en Georges Hulin de Loo. Ze koopt werken van kunstenaars die minstens vijftig jaar overleden zijn. Al vóór de Eerste Wereldoorlog voegen ze enkele absolute meesterwerken toe aan de collectie: onder meer 'De Kruisdraging' door Jheronimus Bosch en 'Jupiter en Antiope' door Anthony van Dyck.
1898
De stad beslist om een nieuw gebouw op te richten waarin de collectie tot haar recht kan komen. Architect Charles Van Rysselberghe ontwerpt een ingenieus gebouw op mensenmaat. Alle zalen ontvangen daglicht, er is volop afwisseling en toch is het grondplan strak. Als locatie wordt gekozen voor het Citadelpark, aan de rand van de stad.
1904
Officiële opening van het MSK door koning Leopold II op 9 mei 1904.
1908
De Vrienden van het Museum kopen op een veiling in Parijs 'Het portet van een kleptomaan' door Théodore Géricault. Het is één van de vijf resterende portretten van geestesgestoorden – de zogenaamde monomanen – die Géricault in het hospitaal La Salpêtrière in Parijs schilderde. Ook 'De heilige Hiëronymus' wordt aangekocht, één van de ca. 25 werken die met zekerheid aan Jheronimus Bosch wordt toegeschreven.
1911-1913
Het gebouw wordt uitgebreid naar aanleiding van de Gentse wereldtentoonstelling van 1913. Het museum huisvest de tentoonstelling L’Art ancien dans les Flandres en krijgt er een U-vormige aanbouw en twee halfcirkelvormige zijvleugels bij. Zo verdubbelt op slag de museumoppervlakte.
1940-1945
De volledige museumcollectie wordt ondergebracht in het Zuid-Franse Pau, uit vrees voor oorlogsschade of roof. Het gebouw ondervindt opnieuw veel schade.
1951
1965
1966
Het museumgebouw wordt beschermd als monument.
1975
Het Museum voor Hedendaagse Kunst wordt opgericht als een onderafdeling van het Museum voor Schone Kunsten. De befaamde Jan Hoet is de eerste conservator. Jarenlang is het museum actief in een tiental zalen van het MSK, tot in 1999 het S.M.A.K. de deuren opent aan de overzijde van de straat.
1977
ca. 1985
1997
2002
2003
Op 24 januari 2003 komt het Vlaamse Topstukkendecreet er. Via een Topstukkenlijst wil de Vlaamse Gemeenschap voorkomen dat bijzonder erfgoed Vlaanderen zomaar kan verlaten. Uit de MSK-collectie zijn zo’n 50 werken of ensembles opgenomen in de Topstukkenlijst, waarvan verschillende op zaal te zien zijn.
2007
2008
De Belgische kunstenaar Raoul De Keyser schenkt 187 werken op papier aan het MSK. Ze dateren uit de periode 1964-1979 en de kunstenaar is van mening dat deze best bewaard worden in het MSK, dat een grote expertise heeft in het bewaren en tentoonstellen van kunst op papier.
2009
2012-2019
De buitenluiken en 5 panelen van het Lam Gods worden in het MSK gerestaureerd door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK-IRPA). Via een restauratieatelier met glazen wand volgen bezoekers de campagne mee. De restauratie levert ongeziene resultaten op: minstens 40% van de panelen blijkt te zijn overschilderd.
2013
2016
Het uitzonderlijke legaat van kunstverzamelaars Jozef en Fernand De Blieck wordt overgemaakt aan het MSK. Het omvat een vijfentwintig zeldzame werken van voornamelijk kunstenaars actief in Sint-Martens-Latem en de Leiestreek. Lees hier meer over dit legaat.
2017
Kunstenaar Patrick Van Caeckenbergh schenkt 'Het sigarenkistje' aan het MSK. Wat vroeger zijn werkkamer was, is een levendig kunstwerk geworden dat sindsdien middenin het museum staat.
2020
Het museum organiseert 'Van Eyck. Een optische revolutie': zijn grootste expo ooit. Deze haalt de wereldpers en brengt een ongezien aantal bezoekers naar Gent, voordat ze na 6 weken noodgedwongen sluit als gevolg van de Covid-19 pandemie. De tentoonstelling wordt bekroond met de prestigieuze Apollo Award voor ‘Exhibition of the Year’.
2022-2023
Het MSK viert zijn 225ste verjaardag en de 125ste verjaardag van de Vrienden van het museum met een cultureel feestjaar.
Duurzaamheid
Het museum wil actief meebouwen aan een sociaal, maatschappelijk en ecologisch duurzame samenleving. Achter de schermen werken we aan recyclage en energiebesparing. Voor de schermen willen we drempels tot cultuur wegnemen en mensen met elkaar verbinden.
Lees onze artikels over de collectie
→ bekijk alles
