In 2023 bestaat het MSK 225 jaar. Daarmee zijn we officieel het ‘oudste museum van België’! De Vrienden van het Museum werden in 2022 125 jaar. Beide jubilea vieren we van 2 september 2022 tot 3 september 2023 met één groot cultureel feestjaar met twee toptentoonstellingen, een nieuw themaparcours doorheen de museumzalen en een groot kunstproject in de stad.
Wat | Historisch parcours, tentoonstellingen, events en kunstprojecten |
Waar | In het museum en in de Gentse wijken |
Tentoonstellingen
MSK 225: historisch parcours
Kom aan de hand van collectiestukken, een thematische audiogids en multimediale toepassingen alles te weten over 225 jaar MSK, en over het reilen en zeilen van een kunstmuseum.

Collectie naar buiten
De 225ste verjaardag van het museum vormde de aanleiding voor een groot participatieproject met en voor Gentenaars. De resultaten daarvan vond je doorheen het Feestjaar in de stad én in de museumzalen.

225 jaar MSK, ook in de shop!
Begin 2022 lanceerden we een oproep aan Gentse makers, met de vraag om een origineel shopproduct te ontwerpen geïnspireerd door de MSK-collectie. Uit de talrijke inzendingen werden 10 ontwerpers (waaronder 1 duo) geselecteerd. De creaties zijn te koop in museumshop!

125 jaar De Vrienden
Dit jaar is het dubbel feest. Niet alleen vieren we de 225ste verjaardag van het MSK, het is ook 125 jaar geleden dat De Vrienden werden opgericht. Daarmee is onze vriendenvereniging, samen met die van het Louvre, de oudste in Europa.

Enkele activiteiten binnen het feestjaar
→ bekijk allesKunstzinnige wandelingen in de stad
De geschiedenis van het MSK is nauw verweven met de geschiedenis van Gent. Speciaal voor het jubileumjaar geven we daarom een wandelgids door kunstzinnig Gent uit. Ontdek op eigen tempo de verhalen die schuilgaan achter de gevels, of neem deel aan de geleide stadswandelingen.

1770
De Gentse tekenschool van schilder Philippe Charles Marissal wordt omgedoopt tot de Académie Royale de Dessin, Peinture et Architecture. Vanaf 1792 organiseert deze academie een tweejaarlijks salon en een wedstrijd. Tot op vandaag behoren de stukken uit de academieverzameling tot de museumcollectie, maar van een museum is op dat moment nog geen sprake.
1792
De eerste wedstrijd wordt gewonnen door Ernest Joseph Bailly met het werk De minachting van de haat. Het schilderij hangt vandaag nog steeds in het museum.
1798
De na de Franse verovering van de Zuidelijke Nederlanden komt Gent onder Frans bewind te staan. Kerken en kloosters worden stelselmatig afgeschaft en de overheid slaat hun kunstschatten aan. In Gent worden vele van deze kunstwerken samengebracht in een openbare collectie die eerst in de Baudelo-abdij en daarna in de Sint-Pieterskerk wordt bewaard. Dáár wordt op 9 september 1798 officieel het Musée du Département de l’Escaut opgericht, het oudste kunstmuseum van het latere België.
1802
Op 22 november 1802 opent het museum de deuren voor het publiek. De kerncollectie bestaat hoofdzakelijk uit 17de-eeuwse Vlaamse schilderijen. De volgende jaren komt daar weinig verandering in. Er komen stukken bij uit het Gentse stadhuis, een aantal minder belangrijke werken wordt verkocht en een reeks religieuze doeken gaat terug naar hun kerk.
1811
Opening van het Musée de l’Académie in een bovenzaal van het Augustijnenklooster. Het museum is intussen een stedelijke instelling geworden. Studenten in de kunsten komen er werk van voorgangers bestuderen en kopiëren. De oude bezoekersreglementen schrijven voor welke regels kopiisten moeten respecteren.
1830
Op 20 december 1830 worden de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden opnieuw gescheiden. Op 21 juli 1831 legt Leopold I de eed af als eerste koning van het soevereine België.
1835
Het museum koopt voor het eerst een kunstwerk aan van een nog levende kunstenaar: Openbare verkoop na gerechtelijke inbeslagname (1835) van Joseph Geirnaert. Vanaf de tweede helft van de jaren 1830 koopt de stad Gent eigentijdse kunst aan, hoofdzakelijk op de Driejaarlijkse Salons van Brussel, Antwerpen en Gent. De werken zijn behoudsgezind en laatromantisch.
1860
Het museum koopt voor het eerst een kunstwerk van een oude meester: 'Allegorie van de vijf zintuigen'(1632) van Theodoor Rombouts. In het werk worden de vijf zintuigen voorgesteld door volkse figuren die alledaagse bezigheden uitoefenen. Ook vandaag is het nog steeds een publiekslieveling.
1860-1900
In de jaren 1860-1880 is er een belangrijke impuls om Franse kunst te verzamelen. Vanaf de jaren 1890 wordt ook werk van gematigd modernistische kunstenaars aangekocht, onder wie Emile Claus en Anders Zorn. Vrouwen, arbeiders, Gentenaren, internationale toeristen... vinden de weg naar het museum. Er komen zitbankjes, ruimere openingsuren en activiteiten.
1897
De Maatschappij der Vrienden van het Museum van Gent wordt opgericht door Gentse notabelen Fernand Scribe en Georges Hulin de Loo. Ze koopt werken van kunstenaars die minstens vijftig jaar overleden zijn. Al vóór de Eerste Wereldoorlog voegen ze enkele absolute meesterwerken toe aan de collectie: onder meer 'De Kruisdraging' door Jheronimus Bosch en 'Jupiter en Antiope' door Anthony van Dyck.
1898
De stad beslist om een nieuw gebouw op te richten waarin de collectie tot haar recht kan komen. Architect Charles Van Rysselberghe ontwerpt een ingenieus gebouw op mensenmaat. Alle zalen ontvangen daglicht, er is volop afwisseling en toch is het grondplan strak. Als locatie wordt gekozen voor het Citadelpark, aan de rand van de stad.
1908
De Vrienden van het Museum kopen op een veiling in Parijs 'Het portet van een kleptomaan' door Théodore Géricault. Het is één van de vijf resterende portretten van geestesgestoorden – de zogenaamde monomanen – die Géricault in het hospitaal La Salpêtrière in Parijs schilderde. Ook 'De heilige Hiëronymus' wordt aangekocht, één van de ca. 25 werken die met zekerheid aan Jheronimus Bosch wordt toegeschreven.
1911-1913
Het gebouw wordt uitgebreid naar aanleiding van de Gentse wereldtentoonstelling van 1913. Het museum huisvest de tentoonstelling L’Art ancien dans les Flandres en krijgt er een U-vormige aanbouw en twee halfcirkelvormige zijvleugels bij. Zo verdubbelt op slag de museumoppervlakte.
1914
Fernand Scribe schenkt bij overlijden zijn privécollectie aan het museum, waaronder werk van Pieter II Breughel, Tintoretto, Jacob Jordaens, Jean-Baptiste Corot, Contstant Permeke en Gustave de Smet. Het legaat vergroot de museumcollectie in één klap met ruim 220 schilderijen, sculpturen en werken op papier. Zo’n tien procent van de werken die permanent op zaal te zien zijn, is afkomstig uit Scribes privéverzameling.
1914-1918
Op 16 augustus 1914 wordt het museum gesloten. De kelders (die vandaag deel uitmaken van de administratieve vleugel) worden gedeeld met de Farmaceutische Dienst van het Duitse leger. Tijdens de oorlog raakt het gebouw sterk beschadigd.
1940-1945
De volledige museumcollectie wordt ondergebracht in het Zuid-Franse Pau, uit vrees voor oorlogsschade of roof. Het gebouw ondervindt opnieuw veel schade.
1957
De Vereniging voor het Museum van Hedendaagse Kunst wordt opgericht. De vereniging wil de vinger aan de pols houden wat hedendaagse kunst betreft. Die komt volgens haar te weinig aan bod in het MSK. Ze wil een eigen collectie aanleggen, als eerste stap naar een zelfstandig Museum van Hedendaagse Kunst.
1975
Het Museum voor Hedendaagse Kunst wordt opgericht als een onderafdeling van het Museum voor Schone Kunsten. De befaamde Jan Hoet is de eerste conservator. Jarenlang is het museum actief in een tiental zalen van het MSK, tot in 1999 het S.M.A.K. de deuren opent aan de overzijde van de straat.
1999
Het MSK wordt door de Vlaamse Overheid erkend als landelijk museum.
2002

2003
Op 24 januari 2003 komt het Vlaamse Topstukkendecreet er. Via een Topstukkenlijst wil de Vlaamse Gemeenschap voorkomen dat bijzonder erfgoed Vlaanderen zomaar kan verlaten. Uit de MSK-collectie zijn zo’n 50 werken of ensembles opgenomen in de Topstukkenlijst, waarvan verschillende op zaal te zien zijn.
2003-2007
In september 2003 sluit het museum de deuren voor grootschalige renovatiewerken. De gevels worden gereinigd, daken en vloeren gerenoveerd, de hele administratieve vleugel vernieuwd… Daarnaast worden de nieuwste technologieën voor vocht- en temperatuurbeheersing, verlichting en beveiliging ingevoerd. Een selectie van de collectie blijft op verschillende plaatsen in Gent te zien, waaronder in de crypte van de Sint-Baafskathedraal en in de Leopoldskazerne.
2008
De Belgische kunstenaar Raoul De Keyser schenkt 187 werken op papier aan het MSK. Ze dateren uit de periode 1964-1979 en de kunstenaar is van mening dat deze best bewaard worden in het MSK, dat een grote expertise heeft in het bewaren en tentoonstellen van kunst op papier.
2012-2019
De buitenluiken en 5 panelen van het Lam Gods worden in het MSK gerestaureerd door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK-IRPA). Via een restauratieatelier met glazen wand volgen bezoekers de campagne mee. De restauratie levert ongeziene resultaten op: minstens 40% van de panelen blijkt te zijn overschilderd.
2014
Het Autonoom Gemeentebedrijf Kunsten en Design wordt opgericht. Daarin zijn het MSK, S.M.A.K. en Design Museum Gent bestuurlijk verenigd. Tegelijk wordt ook het Autonoom Gemeentebedrijf Erfgoed opgericht, waaronder het StaM, MIAT (nu Industriemuseum) en Huis van Alijn ressorteren.
2016
Het uitzonderlijke legaat van kunstverzamelaars Jozef en Fernand De Blieck wordt overgemaakt aan het MSK. Het omvat een vijfentwintig zeldzame werken van voornamelijk kunstenaars actief in Sint-Martens-Latem en de Leiestreek. Lees hier meer over dit legaat.
2017
Kunstenaar Patrick Van Caeckenbergh schenkt 'Het sigarenkistje' aan het MSK. Wat vroeger zijn werkkamer was, is een levendig kunstwerk geworden dat sindsdien middenin het museum staat.
2018
Het museum gaat aan de start van het jaar door een moeilijke periode als gevolg van een omstreden bruikleen. In de lente kan het team zich echter weer volledig richten op de organisatie van de tentoonstelling 'Van Eyck. Een optische revolutie', voorzien voor 2020.
2020
Het museum organiseert 'Van Eyck. Een optische revolutie': zijn grootste expo ooit. Deze haalt de wereldpers en brengt een ongezien aantal bezoekers naar Gent, voordat ze na 6 weken noodgedwongen sluit als gevolg van de Covid-19 pandemie. De tentoonstelling wordt bekroond met de prestigieuze Apollo Award voor ‘Exhibition of the Year’.
2022-2023
Het MSK viert zijn 225ste verjaardag en de 125ste verjaardag van de Vrienden van het museum met een cultureel feestjaar.