Ga naar inhoud (Enter)

MSK 225!

02.09.22 – 03.09.23
evenementMSK 225
20220902 MSK 225 opening c Martin Corlazzoli COR06080
© Martin Corlazzoli

In 2023 bestaat het MSK 225 jaar. Daarmee zijn we officieel het ‘oudste museum van België’! De Vrienden van het Museum werden in 2022 125 jaar. Beide jubilea vieren we van 2 september 2022 tot 3 september 2023 met één groot cultureel feestjaar met twee toptentoonstellingen, een nieuw themaparcours doorheen de museumzalen en een groot kunstproject in de stad.

MSK 225: historisch parcours

Kom aan de hand van collectiestukken, een thematische audiogids en multimediale toepassingen alles te weten over 225 jaar MSK, en over het reilen en zeilen van een kunstmuseum.

DSC05674

Collectie naar buiten

De 225ste verjaardag van het museum vormde de aanleiding voor een groot participatieproject met en voor Gentenaars. De resultaten daarvan vond je doorheen het Feestjaar in de stad én in de museumzalen.

20220812 MSK Co Gent Opening c Martin Corlazzoli COR03836

225 jaar MSK, ook in de shop!

Begin 2022 lanceerden we een oproep aan Gentse makers, met de vraag om een origineel shopproduct te ontwerpen geïnspireerd door de MSK-collectie. Uit de talrijke inzendingen werden 10 ontwerpers (waaronder 1 duo) geselecteerd. De creaties zijn te koop in museumshop!

Web duo 2 nieuw

125 jaar De Vrienden

Dit jaar is het dubbel feest. Niet alleen vieren we de 225ste verjaardag van het MSK, het is ook 125 jaar geleden dat De Vrienden werden opgericht. Daarmee is onze vriendenvereniging, samen met die van het Louvre, de oudste in Europa.

Jheronimus Bosch, 'De kruisdraging', ca. 1510–1516, MSK Gent

Kunstzinnige wandelingen in de stad

De geschiedenis van het MSK is nauw verweven met de geschiedenis van Gent. Speciaal voor het jubileumjaar geven we daarom een wandelgids door kunstzinnig Gent uit. Ontdek op eigen tempo de verhalen die schuilgaan achter de gevels, of neem deel aan de geleide stadswandelingen.

François Jean Louis Boulanger, 'Het toreken op de Vrijdagmarkt in Gent', 1845, MSK Gent
1770
1792
1798
1802
1811
1830
1835
1860
1860-1900
1892
1897
1898
1904
1908
1911-1913
1914
1914-1918
1940-1945
1951
1957
1965
1966
1975
1977
ca. 1985
1997
1999
2002
2003
2003-2007
2007
2008
2009
2012-2019
2013
2014
2016
2017
2018
2020
2022-2023

1770

De Gentse tekenschool van schilder Philippe Charles Marissal wordt omgedoopt tot de Académie Royale de Dessin, Peinture et Architecture. Vanaf 1792 organiseert deze academie een tweejaarlijks salon en een wedstrijd. Tot op vandaag behoren de stukken uit de academieverzameling tot de museumcollectie, maar van een museum is op dat moment nog geen sprake.

1792

De eerste wedstrijd wordt gewonnen door Ernest Joseph Bailly met het werk De minachting van de haat. Het schilderij hangt vandaag nog steeds in het museum.

Ernest Joseph Bailly, 'De minachting van de haat', 1792, MSK Gent

1798

De na de Franse verovering van de Zuidelijke Nederlanden komt Gent onder Frans bewind te staan. Kerken en kloosters worden stelselmatig afgeschaft en de overheid slaat hun kunstschatten aan. In Gent worden vele van deze kunstwerken samengebracht in een openbare collectie die eerst in de Baudelo-abdij en daarna in de Sint-Pieterskerk wordt bewaard. Dáár wordt op 9 september 1798 officieel het Musée du Département de l’Escaut opgericht, het oudste kunstmuseum van het latere België.

1802

Op 22 november 1802 opent het museum de deuren voor het publiek. De kerncollectie bestaat hoofdzakelijk uit 17de-eeuwse Vlaamse schilderijen. De volgende jaren komt daar weinig verandering in. Er komen stukken bij uit het Gentse stadhuis, een aantal minder belangrijke werken wordt verkocht en een reeks religieuze doeken gaat terug naar hun kerk.

1811

Opening van het Musée de l’Académie in een bovenzaal van het Augustijnenklooster. Het museum is intussen een stedelijke instelling geworden. Studenten in de kunsten komen er werk van voorgangers bestuderen en kopiëren. De oude bezoekersreglementen schrijven voor welke regels kopiisten moeten respecteren.

Interieurzicht van het 'Musée de l'Academie', 19de eeuw

1830

Op 20 december 1830 worden de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden opnieuw gescheiden. Op 21 juli 1831 legt Leopold I de eed af als eerste koning van het soevereine België.

1835

Het museum koopt voor het eerst een kunstwerk aan van een nog levende kunstenaar: Openbare verkoop na gerechtelijke inbeslagname (1835) van Joseph Geirnaert. Vanaf de tweede helft van de jaren 1830 koopt de stad Gent eigentijdse kunst aan, hoofdzakelijk op de Driejaarlijkse Salons van Brussel, Antwerpen en Gent. De werken zijn behoudsgezind en laatromantisch.

Théodore-Joseph Geirnaert, 'Openbare verkoop na gerechtelijke inbeslagneming', 1835, MSK Gent

1860

Het museum koopt voor het eerst een kunstwerk van een oude meester: 'Allegorie van de vijf zintuigen'(1632) van Theodoor Rombouts. In het werk worden de vijf zintuigen voorgesteld door volkse figuren die alledaagse bezigheden uitoefenen. Ook vandaag is het nog steeds een publiekslieveling.

Theodoor Rombouts, 'Allegorie van de vijf zintuigen', 1632, MSK Gent

1860-1900

In de jaren 1860-1880 is er een belangrijke impuls om Franse kunst te verzamelen. Vanaf de jaren 1890 wordt ook werk van gematigd modernistische kunstenaars aangekocht, onder wie Emile Claus en Anders Zorn. Vrouwen, arbeiders, Gentenaren, internationale toeristen... vinden de weg naar het museum. Er komen zitbankjes, ruimere openingsuren en activiteiten.

Anders Zorn, 'Met moeder', 1895, MSK Gent
Emile Claus, 'De ijsvogels', 1891, MSK Gent

1892

Fernand Scribe leidt de aanvaardingscommissie van de Salon in Gent, 1892, MSK Gent Fotoarchief
Het Gentse Salon, 1892 Foto: Constant D'Hoy en Edmond Sacré, UGent Bibliotheek

1897

De Maatschappij der Vrienden van het Museum van Gent wordt opgericht door Gentse notabelen Fernand Scribe en Georges Hulin de Loo. Ze koopt werken van kunstenaars die minstens vijftig jaar overleden zijn. Al vóór de Eerste Wereldoorlog voegen ze enkele absolute meesterwerken toe aan de collectie: onder meer 'De Kruisdraging' door Jheronimus Bosch en  'Jupiter en Antiope' door Anthony van Dyck.

Anthony van Dyck, 'Jupiter en Antiope', ca. 1620, MSK Gent
Jheronimus Bosch, 'De kruisdraging', ca. 1510–1516, MSK Gent

1898

De stad beslist om een nieuw gebouw op te richten waarin de collectie tot haar recht kan komen. Architect Charles Van Rysselberghe ontwerpt een ingenieus gebouw op mensenmaat. Alle zalen ontvangen daglicht, er is volop afwisseling en toch is het grondplan strak. Als locatie wordt gekozen voor het Citadelpark, aan de rand van de stad.

Tekening van de voorgevel van het MSK, 1900-1903
Le petit messager de bruxelles, aankondiging voor het nieuwe museum, 22.08.1902

1904

Officiële opening van het MSK door koning Leopold II op 9 mei 1904.

Hemicyclus (zaal III), 1905, MSK Gent
Museumgevel ca 1903, MSK Gent

1908

De Vrienden van het Museum kopen op een veiling in Parijs 'Het portet van een kleptomaan' door Théodore Géricault. Het is één van de vijf resterende portretten van geestesgestoorden – de zogenaamde monomanen – die Géricault in het hospitaal La Salpêtrière in Parijs schilderde. Ook 'De heilige Hiëronymus' wordt aangekocht, één van de ca. 25 werken die met zekerheid aan Jheronimus Bosch wordt toegeschreven.

Théodore Géricault, 'Portret van een kleptomaan', ca. 1820, MSK Gent
Jheronimus Bosch, 'De heilige Hiëronymus', ca. 1485, MSK Gent

1911-1913

Het gebouw wordt uitgebreid naar aanleiding van de Gentse wereldtentoonstelling van 1913. Het museum huisvest de tentoonstelling L’Art ancien dans les Flandres en krijgt er een U-vormige aanbouw en twee halfcirkelvormige zijvleugels bij. Zo verdubbelt op slag de museumoppervlakte.

Grondplan MSK met aanduiding van de halfcirkelvormige uitbreidingen, 1911
Bezoek van Koning Albert I aan het MSK, 1913

1914

Fernand Scribe schenkt bij overlijden zijn privécollectie aan het museum, waaronder werk van Pieter II Breughel, Tintoretto, Jacob Jordaens, Jean-Baptiste Corot, Contstant Permeke en Gustave de Smet. Het legaat vergroot de museumcollectie in één klap met ruim 220 schilderijen, sculpturen en werken op papier. Zo’n tien procent van de werken die permanent op zaal te zien zijn, is afkomstig uit Scribes privéverzameling.

1914-1918

Op 16 augustus 1914 wordt het museum gesloten. De kelders (die vandaag deel uitmaken van de administratieve vleugel) worden gedeeld met de Farmaceutische Dienst van het Duitse leger. Tijdens de oorlog raakt het gebouw sterk beschadigd.

1940-1945

De volledige museumcollectie wordt ondergebracht in het Zuid-Franse Pau, uit vrees voor oorlogsschade of roof. Het gebouw ondervindt opnieuw veel schade. 

Schade an het MSK na WOII, 1948
Schade aan het MSK na WOII, 1948

1951

'Gentse Kunstweek', 1951, MSK Gent

1957

De Vereniging voor het Museum van Hedendaagse Kunst wordt opgericht. De vereniging wil de vinger aan de pols houden wat hedendaagse kunst betreft. Die komt volgens haar te weinig aan bod in het MSK. Ze wil een eigen collectie aanleggen, als eerste stap naar een zelfstandig Museum van Hedendaagse Kunst.

1965

'Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen', 1965, MSK Gent

1966

Het museumgebouw wordt beschermd als monument.

De gevel van het Museum voor Schone Kunsten Gent

1975

Het Museum voor Hedendaagse Kunst wordt opgericht als een onderafdeling van het Museum voor Schone Kunsten. De befaamde Jan Hoet is de eerste conservator. Jarenlang is het museum actief in een tiental zalen van het MSK, tot in 1999 het S.M.A.K. de deuren opent aan de overzijde van de straat.

Zaalzicht Museum voor Hedendaagse Kunst, vandaag zaal N, MSK Gent

1977

'Expressionistische graveerkunst in Duitsland', 1977, MSK Gent

ca. 1985

Het Forum (zaal II), ca. 1985, MSK Gent
Zaalzicht, 1995, MSK Gent

1997

'Paris-Bruxelles, Brussel-Parijs', 1997, MSK Gent

1999

Het MSK wordt door de Vlaamse Overheid erkend als landelijk museum.

2002

'Grand Tour weekend. Salut d Honneur aan het MSK', 2002, MSK Gent
'Grand Tour weekend. Salut d Honneur aan het MSK', 2002, MSK Gent

2003

Op 24 januari 2003 komt het Vlaamse Topstukkendecreet er. Via een Topstukkenlijst wil de Vlaamse Gemeenschap voorkomen dat bijzonder erfgoed Vlaanderen zomaar kan verlaten. Uit de MSK-collectie zijn zo’n 50 werken of ensembles opgenomen in de Topstukkenlijst, waarvan verschillende op zaal te zien zijn.

James Ensor, 'Kinderen aan het ochtendtoilet', 1886, MSK Gent - Collectie Vlaamse Gemeenschap
Edgard Tytgat, 'Vier naakte meisjes op een boot', 1950, MSK Gent - Collectie Vlaamse Gemeenschap

2003-2007

In september 2003 sluit het museum de deuren voor grootschalige renovatiewerken. De gevels worden gereinigd, daken en vloeren gerenoveerd, de hele administratieve vleugel vernieuwd… Daarnaast worden de nieuwste technologieën voor vocht- en temperatuurbeheersing, verlichting en beveiliging ingevoerd. Een selectie van de collectie blijft op verschillende plaatsen in Gent te zien, waaronder in de crypte van de Sint-Baafskathedraal en in de Leopoldskazerne.

2007

'British Vision. Observatie en verbeelding in de Britse kunst, 1750-1950', 2007, MSK Gent
'Heropening', 2007, MSK Gent

2008

De Belgische kunstenaar Raoul De Keyser schenkt 187 werken op papier aan het MSK. Ze dateren uit de periode 1964-1979 en de kunstenaar is van mening dat deze best bewaard worden in het MSK, dat een grote expertise heeft in het bewaren en tentoonstellen van kunst op papier.

Raoul De Keyser, 'Doel met krijtlijn', 1971, MSK Gent

2009

'Emile Claus en het landleven', 2009, MSK Gent

2012-2019

De buitenluiken en 5 panelen van het Lam Gods worden in het MSK gerestaureerd door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK-IRPA). Via een restauratieatelier met glazen wand volgen bezoekers de campagne mee. De restauratie levert ongeziene resultaten op: minstens 40% van de panelen blijkt te zijn overschilderd.

Restauratie Lam Gods © Sint Baafskathedraal, www lukasweb be Art in Flanders vzw, foto KIK IRPA Brussel
Restauratie Lam Gods © Sint Baafskathedraal, www lukasweb be Art in Flanders vzw, foto KIK IRPA Brussel

2013

'Modernisme. Belgische abstracte kunst en Europa, 1912-1930', 2013, MSK Gent

2014

Het Autonoom Gemeentebedrijf Kunsten en Design wordt opgericht. Daarin zijn het MSK, S.M.A.K. en Design Museum Gent bestuurlijk verenigd. Tegelijk wordt ook het Autonoom Gemeentebedrijf Erfgoed opgericht, waaronder het StaM, MIAT (nu Industriemuseum) en Huis van Alijn ressorteren.

2016

Het uitzonderlijke legaat van kunstverzamelaars Jozef en Fernand De Blieck wordt overgemaakt aan het MSK. Het omvat een vijfentwintig zeldzame werken van voornamelijk kunstenaars actief in Sint-Martens-Latem en de Leiestreek. Lees hier meer over dit legaat.

Emile Claus, 'Zonnige dreef', 1903, MSK Gent, Legaat van de erfgenamen van Jozef en Fernand De Blieck
Valerius De Saedeleer, 'Winterlandschap in Wales', ca. 1914-1918, MSK Gent, Legaat van de erfgenamen van Jozef en Fernand De Blieck

2017

Kunstenaar Patrick Van Caeckenbergh schenkt 'Het sigarenkistje' aan het MSK. Wat vroeger zijn werkkamer was, is een levendig kunstwerk geworden dat sindsdien middenin het museum staat.

Patrick Van Caeckenbergh, 'Het sigarenkistje', 1997-2017, MSK Gent (c) Martin Corlazzoli
Patrick Van Caeckenbergh, 'Het sigarenkistje' (interieur), 1997-2017, MSK Gent

2018

Het museum gaat aan de start van het jaar door een moeilijke periode als gevolg van een omstreden bruikleen. In de lente kan het team zich echter weer volledig richten op de organisatie van de tentoonstelling 'Van Eyck. Een optische revolutie', voorzien voor 2020.

2020

Het museum organiseert 'Van Eyck. Een optische revolutie': zijn grootste expo ooit. Deze haalt de wereldpers en brengt een ongezien aantal bezoekers naar Gent, voordat ze na 6 weken noodgedwongen sluit als gevolg van de Covid-19 pandemie. De tentoonstelling wordt bekroond met de prestigieuze Apollo Award voor ‘Exhibition of the Year’.

20200127 Van Eyck MSK GHENT 0416 JPEG Quality 100
C MSK Ghent photography David Levene 33

2022-2023

Het MSK viert zijn 225ste verjaardag en de 125ste verjaardag van de Vrienden van het museum met een cultureel feestjaar.

225 social INSTA8