Christ Carrying the Cross is one of Jheronimus Bosch’s late works. The artist has stripped this intriguing composition, in which the struggle between good and evil is the central theme, of any sense of space. Christ’s head is surrounded by a dynamic group of grotesque “tronies” or faces. While the composition may seem chaotic at first glance, its structure is actually very rigid and formal. Christ’s head is positioned precisely at the intersection of two diagonals. The beam of the cross forms one diagonal, with the figure of Simon of Cyrene at the top left, and with the “bad” murderer to the bottom right. The other diagonal connects the imprint of Christ’s face on Veronicas sudarium at the bottom left with the penitent thief, at the top right. He is attacked by an evil charlatan or a Pharisee and an evil monk, a clear allusion by Bosch to the religious fanaticism of his era. The grotesque heads remind us of the masks that are often used in passion plays as well as of Leonardo da Vinci’s caricatures. By way of contrast, the softly modelled face of Christ is serene. He is the Suffering Christ, who has been abandoned by everyone and who shall triumph over all evil in the world. This representation ties in perfectly with the ideas of the lay brotherhoods, of which Bosch was also a member. Although the attribution to Bosch is still disputed, this painting undoubtedly is one of the most hallucinatory scenes ever created in the history of Western art.
| Artist |
Jheronimus Bosch
Wikidata
RKD
|
|---|---|
| Title | Christ Carrying the Cross |
| Date | ca. 1510 - ca. 1516 |
| Period | 16th century |
| Collection | paintings AAT |
| Object type | oil paintings (visual works) AAT |
| Inventory number | 1902-H |
| Acquisition credit |
gift
The Friends of the Museum Ghent 1902 |
| Current whereabouts | Work on display |
| Permalink | https://mskgent.be/collection/work/data/1902-H |
| IIIF Manifest | https://imagehub.mskgent.be/iiif/3/116/manifest.json |
| Art & Architecture Thesaurus | 300055874 religious symbolism AAT |
|---|---|
| Keywords Iconclass |
11D
Christ
Iconclass
11D3 Christ as adult Iconclass 11D3121 'Vera Icon', held up by Veronica Iconclass 11HH(VERONICA) Veronica; possible attributes: 'Sudarium' (veil with the image of Christ) Iconclass 31A255 postures and gestures of hand and fingers Iconclass 31A25552 index finger forwards, pointing, indicating Iconclass 31A534 beard Iconclass 31A5341 moustache Iconclass 31B62 morphology of facial expression Iconclass 31B6212 looking downwards Iconclass 31B6213 looking sideways Iconclass 31B6215 frowned eyebrows Iconclass 31B6216 lifted eyebrows Iconclass 31B6217 eyes closed Iconclass 31B6232 mouth slightly open Iconclass 31B62322 grimacing Iconclass 31B62322(+3) grimacing (+ sideview, profile) Iconclass 41D221 head-gear Iconclass 41D221(HAT) head-gear: hat Iconclass 41D266 ornaments, jewels Iconclass 44G5 criminals Iconclass 44G511 murderer Iconclass 45C19(SHIELD) protective weapons: shield Iconclass 45C221 helmet Iconclass 45D313 private soldier Iconclass 57A Good and Bad Behaviour, Moral Qualities Iconclass 73 New Testament Iconclass 73C public life of Christ: from his baptism until the Passion Iconclass 73D41 carrying of the cross: Christ bearing the cross, alone or with the help of others (e.g. Simon the Cyrenian) Iconclass 73D82(CROSS) cross ~ instruments of the Passion Iconclass 73D82(CROWN OF THORNS) crown of thorns ~ instruments of the Passion Iconclass |
| School / Style | Early Netherlandish AAT |
| Museum van Schoone Kunsten : Catalogus ; Oude Meesters, Schilderstukken, teekeningen, plaatsneden (met geschiedkundig overzicht) / Maurice Dupuis, Georges Charles Nicolas Marie Hulin de Loo, Fritz Van Loo. - Gent : Drukkerij F. De Vos, 1938 ; Gent : Stad Gent, 1938 (p. 29) |
| Weg van woorden / Jan Flamend, Bart Ramakers. - Boutersem : De Cavalerie, 2009 (p. 43 (ill.)) |
| Hieronymus Bosch (Fonds Richard de Moor). - [s.l.] : [s.n.], [s.a.] |
| Chefs-d'oeuvre du Musée des Beaux-Arts de Gand (exposition itinérante 'Quarante chefs-d'oeuvre du Musée des Beaux-Arts de Gand' Bruxelles, Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique, 12 février - 6 mars 1949 ; Liège, 12 mars - 3 avril 1949 ; Luxembourg, 9 avril - 1 mai 1949 ; Lille, 14 mai - 12 juin 1949) / Georges Chabot, Paul Eeckhout. - Bruxelles : Editions de la Connaissance, 1949 (p. 8, nr. 4) |
| Early Netherlandish Painting / Max Julius Friedländer, Gerard Lemmens, Henri Pauwels. - Leyden : A.W. Sijthoff, 1967-1976 ; Brussels : La Connaissance, 1967-1976 (dl. 11, p. 84, nr. 82) |
| Painting and sculpture in Germany and the Netherlands : 1500 to 1600 / Gert Von der Osten, Horst Vey. - Harmondsworth-Middlesex : Penguin Books, 1969 (p. 160) |
| Jérôme Bosch et ses symboles : Essai de décryptage / Jacques Chailley. - Bruxelles : ARSLBA, 1978 (p. 290-292) |
| Bosch / Victor Manuel Nieto Alcaide. - Novara : Instituto Geografico de Agostini, 1968 (p. 378-387) |
| Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart / Ulrich Thieme, Felix Becker. - Leipzig : Verlag von Wilhelm Engelmann, 1907-1950 (dl. 4, p. 389) |
| Dialoog met Het Geschonden Beeld na 250 jaar restaureren / Roger Hendrik Marijnissen, Leopold Kockaert. - Antwerpen : Mercatorfonds, 1995 (p. 162-165 (ill.)) |
| 200 jaar verzamelen : Collectieboek Museum voor Schone Kunsten Gent / Arnout Balis, Robert Hoozee, Maximiliaan P.J. Martens, Paul Van Haute. - Gent : Ludion, 2000 (p. 267 (ill. 9)) |
| Chefs-d'oeuvre artistiques et patrimoine majeur de la Belgique / Angèle Boddaert, Yves Robert, Gian Giuseppe Simeone, Jean-Jacques Rousseau. - Tournai : La Renaissance du Livre, 2000 (p. 150-151 (ill.)) |
| Au coeur de la violence : Jérôme Bosch ; Le Portement de croix de Gand / Jean-Marie Tézé. - [s.l.]. - Nouvelles éditions Mame, 1998 (p. 25 (ill.)) |
| Spiegels van een zondig bestaan / Hans Devisscher. - Amersfoort : [s.n.] : [s.a.] (p. 17-21 (ill.)) |
| Bodewits en Maaskant tillen Bosch naar het heden / Rob Perrée. - [s.l.] : [s.n.], [s.a.] (p. 11-13) |
| Ketterij en esoterie in het werk van Jeroen Bosch / Lynda Harris. - Zeist : Uitgeverij Christofoor, 1995 (p. 135-136 (ill. 42)) |
| Bosch [1996] / Roger Hendrik Marijnissen. - Tielt : Uitgeverij Lannoo, 1996 (p. 118-119 (ill.); p. 137) |
| Hieronymus Bosch / Gary Schwartz. - New York City : Harry N. Abrams, 1997 (p. 30) |
| De wereld van Bosch / Jan Van Oudheusden, Aart Vos, Ronald Glaudemans, Jos Koldeweij, Ester Vink. - 's-Hertogenbosch : Adr. Heinen Uitgevers, 2001 (p. 155) |
| Jheronimus Bosch : alle schilderijen en tekeningen (tentoonstelling Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, 01.09 - 11.11.2001) / Jos Koldeweij, Paul Vandenbroeck, Bernard Vermet. - Rotterdam : Museum Boijmans van Beuningen, 2001 ; Gent : Nai Uitgevers, 2001 ; Amsterdam : Ludion, 2001 (p. 88, 97, 153, 162, 164, 184 (ill. 67)) |
| Hieronymus Bosch : New Insights Into His Life and Work (tentoonstelling Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, 01.09.2001-11.11.2001) / Jos Koldeweij, Bernard Vermet, Barbara Van Kooij. - Rotterdam : Museum Boijmans van Beuningen, 2001 ; Ghent : Ludion, 2001 (p. 96-101 (ill.), 102-115, 117, 207) |
| Jheronimus Bosch : De verlossing van de wereld / Paul Vandenbroeck. - Gent : Ludion, 2002 (p. 125-134, 317, 319-320) |
| Oude Meesters uit het Museum voor schone Kunsten Gent in de crypte van de Sint-Baafskathedraal. - Gent : Museum voor Schone Kunsten Gent, 2004 (s.p., cat. 8) |
| Het Museum voor Schone Kunsten Gent : een keuze uit de mooiste werken / Patrick De Rynck. - Gent : Ludion, 2007 (p. 16-17 (ill.)) |
| Museum voor Schone Kunsten Gent : Catalogus schilderkunst ; Deel I: 14de - 18de eeuw ; Deel II: 19de - 20ste eeuw / Robert Hoozee, Johan De Smet, Bruno Fornari, Ruth Monteyne. - Gent : Museum voor Schone Kunsten Gent, 2007 (dl. I, p. 17, 59 (ill.)) |
| Jheronimus Bosch : His Patrons and his Public ; 3rd International Jheronimus Bosch Conference, 's-Hertogenbosch, Jheronimus Bosch Art Center, 16-18.09.2012 / Ron Spronk, Eric De Bruyn, Matthijs Ilsink, Frances Kemp, Jos Koldeweij, Hannah Gooiker, Bernard Aikema, Herman Colenbrander, Renate Trnek. - 's-Hertogenbosch : Jheronimus Bosch Art Center, 2012 (p. 229) |
| Jalons pour une méthode critique et une histoire de l'art en Belgique / Paul Philippot. - Bruxelles : Editions la Part de l'Oeil, 2005 (p. 195 (ill.), p. 193) |
| De Wijkse Toren : Geschiedenis van de toren van de Grote Kerk in Wijk bij Duurstede (1486-2008) / Peter C. Van der Eerden, M.A. Van der Eerden-Vonk, Gerrit Berends, Elizabeth Den Hartog, Fred L. Gaasbeek, Henk D. Veldman. - Hilversum : Uitgeverij Verloren, 2008 (p. 137-138 (ill.)) |
| Beeldenstorm in Nederland en België / Henk Van Os, Raspe Jessica, Fieke Tissink. - Hilversum : Algemene Omroepvereniging Avro, 2004 (p. 41-43 (ill.)) |
| De Wijkse Toren : Geschiedenis van de toren van de Grote Kerk in Wijk bij Duurstede (1486-2008) / Peter C. Van der Eerden, M.A. Van der Eerden-Vonk, Gerrit Berends, Elizabeth Den Hartog, Fred L. Gaasbeek, Henk D. Veldman. - Hilversum : Uitgeverij Verloren, 2008 (p. 137-138 (ill. 4.29)) |
| Antwerpen - Brugge - Gent : De musea en hun kunstschatten van Van Eyck tot Magritte ; ontdek het rijke erfgoed in drie Vlaamse steden ; de Vlaamse Kunstcollectie / Geert Souvereyns, Till-Holger Borchert, Paul Vandenbroeck. - Dijon : Éditions Faton, 2007 (p. 24-25 (ill.)) |
| Of the Deep Present : Craigie Horsfield (Exhibition 'How the World Occurs' Utrecht, Centraal Museum, 28.10.2016 - 05.02.2017 ; Lugano, Museo d'Arte della Svizzera italiana, 11.03.2017 - 02.07.2017) / Craigie Horsfield, Bruno Fornari, Nancy Princenthal. - Utrecht : Centraal Museum, 2016 ; Lugano : MASI, 2016 (p. 23) |
| 'Een duizendkunstenaar in Den Bosch' : Arnold van de Laar en de Brabantse kunstwereld (1886-1974) ('Kopie versus Autonomie', tentoonstelling 's Hertogenbosch, Museum Slager, 21.02.2016 - 01.05.2016 en 'Reflecties', 's Hertogenbosch, atelier Van de Laar, 21.02.2016 - 20.03.2016) / Marga Altena, Michel Van de Laar. - 's-Hertogenbosch : Museum Slager, 2016 (p. 23) |
| Hieronymus Bosch : Painter and Draughtsman ; Technical Studies / Luuk Hoogstede, Ron Spronk, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Hanneke Nap, Daan Veldhuizen. - Brussel : Mercatorfonds, 2016 (p. 394-403) |
| Jheronimus Bosch : The Complete Works / Stefan Fischer. - Köln : Taschen, 2016 (p. 266) |
| el Bosco : La exposición del V Centenario (exposición Madrid, Museo nacional del Prado, 31.05 - 11.09.2016) / Pilar Silva Maroto, Eric De Bruyn, Paul Vandenbroeck, Larry Silver, Reindert L. Falkenburg, Fernando Checa Cremades. - Madrid : Museo Nacional del Prado, 2016 (p. 232, Fig.21.1 ; pp.322-323, Fig.43.1) |
| Bosch : The 5th Centenary Exhibition ( Madrid, Museo nacional del Prado, 31.05 - 11.09.2016) / Pilar Silva Maroto, Eric De Bruyn, Paul Vandenbroeck, Larry Silver, Reindert L. Falkenburg, Fernando Checa Cremades. - Madrid : Museo Nacional del Prado, 2016 (p. 232 (ill. 21.1); 322-323 (ill. 43.1)) |
| Hieronymus Bosch : Painter and Draughtsman ; Catalogue raisonné / Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Ron Spronk, Luuk Hoogstede, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Hanneke Nap, Daan Veldhuizen. - Brussel : Mercatorfonds, 2016 (p. 442-449) |
| Hieronymus Bosch und seine Bildwelt im 16. und 17. Jahrhundert (Ausstellung Berlin, Gemäldegalerie und Kupferstichkabinett der Staatlichen Museen-Preussischer Kulturbesitz, 11.11.2016 - 19.02.2017) / Stephan Kemperdick, Ina Dinter, Holm Bevers, Katrin Dyballa, Maria Zielke. - Berlin : Staatliche Museen zu Berlin, 2016 ; Petersberg : Michael Imhof Verlag, 2016 (p. 130) |
| Bosch & Bruegel : from Enemy Painting to Everyday Life / Joseph Leo Koerner. - Princeton : Princeton University Press, 2016 (p. 135) |
| Neen! de Vlaamsche Kunst is niet vulgair / Domien Roggen. - [s.l.] : [s.n.], [s.a.] (p. 102) |
| Meesterwerk : van Van Eyck tot Rubens in Detail / Till-Holger Borchert. - Tielt : Uitgeverij Lannoo, 2013 (p. 247) |
| Aftermath : Art in the Wake of World War One (exhibition London, Tate Britain, 05.06 - 23.09.2018) / Emma Chambers, Catherine Moriarty, Michael White, Simon Martin. - London : Tate Publishing, 2018 (p. 76) |
| Philippe Vandenberg : Kamikaze (Ausstellung Hamburg, Hamburger Kunsthalle, 16.11.2017 - 24.02.2018) / Brigitte Kölle, Felicity Lunn, Marek Wieczorek, Harald Falckenberg, Josephine Karg, Johannes Muselaers. - Veurne : Hannibal Publishing, 2017 (p. 27) |
| Bosch & Pitié : Agathe Pitié: Visionen des Jüngsten Gerichts = Bosch & Pitié : Agathe Pitié: Visions of the Last Judgment (Ausstellung Wien, Gemäldegalerie der Akademie der bildenden Künste, 10.12.2019 - 01.03.2021) / Julia M. Nauhaus, Klaus Speidel. - Wien : Gemäldegalerie der Akademie der bildenden Künste, 2019 (p. 26, 87, nr. 13) |
| Museum voor Schone Kunsten Gent : De collectie (tentoonstelling vanaf 21 maart 2021) / Johan De Smet, Bart Ooghe, Frederica Van Dam, Lieven Van Den Abeele, Cathérine Verleysen. - Gent : Museum voor Schone Kunsten Gent, 2021 |
| Musée des Beaux-Arts de Gand : La Collection (exposition dès le 21 mars 2021) / Johan De Smet, Bart Ooghe, Frederica Van Dam, Lieven Van Den Abeele, Cathérine Verleysen. - Gand : Musée des Beaux-Arts de Gand, 2021 |
| Rebussen, van duivels tot Bosch : 'wat baat kaars of bril, als de uil niet kijken wil' / Jos Koldeweij. - Nijmegen : Uitgeverij Vantilt, 2019 (p. 61) |
| Von Van Eyck bis Bruegel : Die frühen niederländischen Maler / Max Julius Friedländer. - Köln : Phaidon-Verlag, 1965 |
| Krasse koppen (tentoonstelling Antwerpen, KMSKA, 20.10.2023 - 24.01.2024 ; Dublin 'Turning Heads', National Gallery of Ireland, 24.02 - 26.05.2024) / Nico Van Hout, Koen Bulckens, Michael W. Kwakkelstein, Lizzie Marx, Friederike Schütt. - Antwerpen : Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, 2023 ; Veurne : Hannibal, 2023 (pp.54-55) |
| onder vrienden : 225 jaar verzamelaars rond het Museum voor Schone Kunsten Gent (tentoonstelling Gent, Museum voor Schone Kunsten Gent, 25.11.2023 - 28.04.2024) / Johan De Smet, Frederica Van Dam, Willy Van der Gucht, Manfred Sellink. - Gent : Museum voor Schone Kunsten Gent, 2023 ; Gent : De Vrienden van het Museum, 2023 (p. 55, cat. 65 (ill.)) |
| Diableries! : Les rapports de l'homme au Malin du XIIe au XVIIe siècle (exposition Namur, TreM.a – Musée des Arts anciens, 28.05-28.08.2022) / Gaylen Vankan, Julien De Vos, Thierry Depaulis, Ilja Maria Veldman, Darwin Smith. - Namur : TreM.a – Musée des Arts anciens (Namur), 2023 (p. 88 (N°65)) |
|
Do you have any suggestions, questions or information about this work? Write us, collectie.msk@stad.gent |
