De heilige Hiëronymus, ca. 1485 - ca. 1495

De heilige Hiëronymus moet als naamheilige een bijzondere betekenis hebben gehad voor Jheronimus Bosch. Hij beeldt hem verschillende malen af doorheen zijn oeuvre. Omwille van zijn meedogenloos moralisme en door zijn persoonlijke toewijding is de geleerde Hiëronymus een voorbeeld voor de kunstenaar. Hiëronymus leeft in de 4de eeuw en is een van de vier westerse kerkvaders. Op 38-jarige leeftijd trekt hij zich terug uit het openbare leven van Rome om in Palestina een ascetisch leven te leiden. Op het schilderij zien we hoe Hiëronymus halfnaakt, in gebed verzonken en met het kruis tussen zijn armen, neerligt te midden van vreemdsoortige planten, boomstronken en gesteenten. De leeuw, het attribuut van de heilige, wordt hier voorgesteld als een klein huisdier. Een volkse legende vertelt hoe Hiëronymus een leeuw van een pijnlijke doorn in zijn poot bevrijdde en hem zo tot vriend maakte. Ook tal van andere dieren bevolken de vreemde wereld waarin de heilige zich heeft teruggetrokken. Tijdens de periode 2015–2016 is het schilderij grondig gerestaureerd en geanalyseerd. De schildertechniek, de stijl, het materiaal dat gebruikt is voor de ondertekening en de sporen van het creatief proces in alle stadia van de realisatie, situeren het werk centraal in het oeuvre van Bosch. Het werk is volledig eigenhandig, zonder de medewerking van het atelier tot stand gekomen. De oorspronkelijke lijst is verloren gegaan en boven en onderaan werd het paneel lichtjes bijgesneden. Dendrochronologisch onderzoek situeert de ontstaansdatum van het schilderij tussen 1485 en 1495.